Rreth nesh

IGM MLADOST është një ndër prodhuesit më të mëdhenj dhe më të rëndësishëm të materialeve ndërtimore në rajon, me një traditë mbi 112 vjet. Emri i njohur në treg, sinonim i tjegullave dhe blloqeve cilësore për ndërtime murature dhe konstruksioneve të kateve të ndërmjetme, të cilat përveç prezencës në tregun vendas, falë cilësisë së tyre, kanë gjetur rrugën drejt përdoruesve të kënaqur në shumë tregje: Maqedoni, Bullgari, Rumani, Shqipëri, Bosnjë dhe Hercegovinë, Sllovaki, Mal të Zi, Rusi, Poloni, Gjermani, Francë dhe Belgjikë.

Kompania përbëhet nga pesë fabrika prodhimi në Serbinë qendrore dhe jugore.

Dy fabrika për prodhimin e tjegullave prej qeramike në Leskovac dhe tri fabrika të cilat prodhojnë blloqe ndërtimi të formateve të ndryshme në Malla Pllana (afër Prokuplës), Vllasotincë dhe Stallaq.

Që nga privatizimi i fabrikave, vazhdimisht janë bërë investime gjithëpërfshirëse në të gjitha fabrikat e kompanisë, me qëllim të realizimit të konceptit bazë për përmirësim të vazhdueshëm të cilësisë dhe asortimentit për t’iu përgjigjur kërkesave dhe nevojave të tregjeve dhe përdoruesve të ndryshëm. Investimet në teknologji dhe pajisje moderne, në objekte ndërtimi, organizim, modernizim të të gjitha proceseve të biznesit, marketing, burimet njerëzore janë veçanërisht të rëndësishme. Procesi i vazhdueshëm i investimit në cilësinë e prodhimit njihet edhe nga ana e përdoruesve përfundimtarë, kështu që nga viti në vit vjen deri tek zgjërimi i tregut për produktet tona dhe rritja e pjesës së tregut.

IGM Mladost – Leskovac

Gjatë historisë, "Fabrika e qeramikës Rafajlloviq, Sokolloviq dhe Bejaz”, e njohur më vonë si "MLADOST", është bërë sinonim për materialin ndërtimor superior prej argjile.

Mbi themelet e fabrikës së vjetër tullash, me oxhakun simbolik i cili dominon në Leskoc, janë krijuar tjegullat e njohura me simbolin e gdhendur të elefantit dhe ngjyrën e dallueshme të kuqe intensive. Nga metodat tradicionale deri tek modernizimi në vitin 1974, fabrika jonë është përpjekur të ruajë cilësinë dhe ekspertizën në çdo hap. Ka pasuar një periudhë stabiliteti dhe zhvillimi të moderuar, derisa jemi bërë shoqëri aksionare në vitin 2003, të nxitur nga dëshira për risi.

IGM MLADOST sh.p.k. Leskovac – dega në Vllasotincë

Para privatizimit, fabrika në Vllasotincë ka prodhuar blloqe ndërtimi dhe tjegulla për tregun lokal. Në vitin 2006 ka sjellë ndryshime të mëdha - privatizimi ka filluar një epokë të re për ne! Në vitin 2008 është kryer rindërtimi, i cili hodhi themelet për përparimin tonë teknologjik. Fabrika u bë teknikisht moderne, e automatizuar dhe e robotizuar, gjë që na mundësoi të plotësojmë të gjitha kërkesat e tregut dhe nevojat e klientëve. Investimet ishin të rëndësishme - një linjë krejtësisht e re prodhimi, mullinj të rinj, presa të gjeneratës së fundit, robotë dhe automatizimi i plotë i procesit të tharjes dhe formësimit të mallrave. Rezultati i gjithë kësaj? Sot prodhojmë me krenari lloje të ndryshme materialesh ndërtimi, siç janë giter 5, blloqe energjetike për mure të jashtme dhe të brendshme, termo blloqe të përmasave të ndryshme, fert monta dhe blloqe ventiluese.

Industria e materialit ndërtimor IMN MLADOST bashkon pesë fabrika në Serbinë qendrore dhe jugore në një emër të njohur, para së gjithash, për cilësinë e produkteve të saj. Prodhimi i tjegullave organizohet në fabrikën në Leskoc, ndërsa prodhimi i blloqeve të ndërtimit për ndërtime murature dhe konstruksione të kateve të ndërmjetme organizohet në fabrikat në Malla Pllanë të Toplicës, Vllasotincë dhe Stallaq. Kompania MLADOST e bazon reputacionin e saj të madh në traditën mbi njëqind vjeçare. Në fakt, me themelimin e fabrikës sonë të parë për prodhimin e produkteve qeramike në vitin 1911, janë vënë themelet e prodhimit modern të materialeve ndërtimore prej argjile. Oxhaku më i madh në Leskoc ndodhet pikërisht në këtë fabrikë dhe është simbol i traditës dhe dëshmi e shkathtësisë, qëndrueshmërisë dhe bukurisë së krijimit arkitektonik.

Fillimi i suksesit tonë

Prodhimi i materialit ndërtimor prej argjile në rrethinën e Leskocit, Vllasotincës dhe në pellgun e Toplicës është po aq i vjetër sa edhe prania e komuniteteve njerëzore në atë zonë. Bollëku i lëndëve të para cilësore u përdor nga ndërtuesit e perandorive antike, duke lënë monumente të aftësive të tyre ndërtimore. Në kalimin ndërmjet antikitetit dhe mesjetës, u krijua Qyteti i Perandoreshës afër Lebanës, gjëgjësisht monumenti më i vjetër arkitekturor në Serbinë jugore. Tradita e prodhimit të tullave nga epoka Bizantine vazhdoi edhe në mesjetë, në të cilën u krijuan shumë vepra të arkitekturës së shenjtë, kryesisht në pellgun e Toplicës.

Fillimi i suksesit tonë

Që nga ato kohëra të lashta e deri më sot, ka pasur ndryshime në pronësi dhe organizim, por jo edhe në aftësinë e prodhimit të produkteve prej argjile, e cila, ashtu si ngjyra e kuqe e njohur, ka rezultuar të jetë më e qëndrueshme se shumë sisteme dhe epoka shoqërore. Pikërisht mbi themelet e një tradite kaq të gjatë dhe të pasur në prodhimin e produkteve qeramike në këto rajone, në vendet më tërheqëse, janë ndërtuar fabrikat tona në Leskoc, Vllasotincë, Malla Pllanë të Toplicës dhe Stallaq.

Mladost sot

Falë përbërjes ideale mineralogjike të lëndës së parë, të gjitha produktet, përveç karakteristikave të jashtëzakonshme fizike dhe mekanike, kanë një ngjyrë të kuqe intensive dhe të qëndrueshme, përmes së cilës dallohen dukshëm nga të gjitha produktet e tjera të këtij lloji. Për shkak të vetive të tilla, të gjitha produktet tona kanë pushtuar me shpejtësi shumë tregje. Ndërtimi modern në Serbi dhe më gjerë në rajon është pothuajse i paimagjinueshëm sot pa produktet e prodhuara në fabrikat MLADOST.

Mladost – cilësi e cila trashëgohet

MLADOST është një ndër prodhuesit më të mëdhenj dhe më të rëndësishëm të materialeve ndërtimore në rajonin e Ballkanit dhe Evropës Juglindore. Është sinonim për tjegulla cilësore, blloqe ndërtimi dhe konstruksione të kateve të ndërmjetme. MLADOST – sistem për ndërtim modern!

Ja si kemi filluar…

IMN MLADOST Leskovacc

Viti 1911

Viti 1911 – me themelimin e “Fabrikës së qeramikës Rafajlloviq, Sokolloviq dhe Bejaz”, janë vendosur themelet e prodhimit bashkëkohor të prodhimeve nga argjila. Ndërtesa e madhe e të ashtuquajturës “fabrika e vjetër e tullave” me oxhakun më të lartë në Leskoc paraqet ende një nga simbolet e qytetit. Tjegullat e prodhuara në Leskoc në fillim të shekullit të kaluar me simbolin e gdhendur të elefantit dhe ngjyrën e dallueshme të kuqe intensive ende sot zbukurojnë çatitë e Leskocit, Nishit, Vranjës, Shkupit, si dhe shumë qyteteve të afërta dhe të largëta. Metodat tradicionale të formësimit të argjilës janë përdorur deri në vitin 1974, kur u ndërtua salla e re me pajisje dhe makineri për prodhimin e tjegullave dhe blloqeve, moderne për atë periudhë të historisë. Mirëpo, segmentet e caktuara të prodhimit në atë kohë ende bazoheshin në punën manuale dhe përdorimin e një numri të madh punëtorësh, pa konsideruar hollësisht mundësinë e rritjes së cilësisë dhe sasisë së prodhimit.

IGM MLADOST Leskovac

NSH Pobeda

Viti 1928 –– me daljen nga komuniteti i njërit prej pronarëve, Mihajllo Sokolloviq, fabrika merr emrin e ri “Fabrika e qeramikës Rafajlloviq i Bejaz”. Pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore vie deri tek ndryshimi i pronësisë dhe organizimit, kështu që fabrika kalon në pronësi shoqërore – “Ndërmarrja industriale e tjegullave dhe tullave Pobeda”, prodhimet e së cilës do të bëhen të njohur në tërë Jugosllavinë e vjetër.

IGM MLADOST Leskovac

NSH Mladost

Viti 1997 – është bërë ndarja e kompanisë në disa më të vogla, të specializuara në prodhimin e disa llojeve të materialeve të ndërtimit. Kështu lindi NSH “MLADOST” si një grup njerëzish të rinj, punëtorë dhe të motivuar, të cilët duan të kthehen në tregjet e tyre të vjetra dhe të prezantohen me tregjet e reja. Periudha që ka pasuar atëherë është karakterizuar me stabilitet në biznes dhe zhvillim të moderuar, në përputhje me rrethanat e përgjithshme në shoqëri. Viti 2003 – me privatizimin e kompanisë MLADOST bëhet shoqëri aksionare, ndërsa menaxhmenti dhe punonjësit marrin një nxitje të re për përmirësim dhe zhvillim të mëtejshëm. Që nga ai moment e deri në vitin 2008 është punuar në rritjen e vazhdueshme të cilësisë dhe kapacitetit të prodhimit, ndërsa kompania IMN MLADOST është riorientuar tërësisht në prodhimin e tjegullave. Në të njëjtën periudhë, kompania ka shfrytëzuar kohën për punësimin dhe zhvillimin profesional të personelit të ri të profileve bazë të prodhimit: teknologji, inxhinieri mekanike dhe elektronike.

IGM MLADOST Leskovac

RRITJA dhe ZHVILLIMI I FABRIKËS

Viti 2008 – fillon një periudhë e re me rindërtimin e fabrikës, e cila paraqet një hap të rëndësishëm në modernizimin e procesit të prodhimit, veçanërisht në pjesën e përpunimit parësor, me futjen e mullinjve më bashkëkohor me kapacitet të lartë për përpunimin e imët të argjilës, si dhe progresi i madh në grumbullimin dhe dekompozimin e mallrave të thata dhe të pjekura, ndërsa veçanërisht në aspektin e paketimit të produktit me automatizim të plotë të procesit. Gjithashtu, gjatë fazës së parë të rindërtimit është vënë një theks i madh në modernizimin dhe automatizimin e procesit të tharjes dhe pjekjes së produkteve, përkatësisht me sistemet më moderne të monitorimit dhe kontrollit të cilësisë së procesit. Përveç kësaj, gjithashtu është kontribuar në masë të madhe në rritjen e cilësisë së kushteve të punës dhe humanizimin e punës.

IGM MLADOST Leskovac

RRITJA dhe ZHVILLIMI I FABRIKËS

Viti 2011 – pjesa e dytë e këtij rindërtimi me zgjerimin e sallës së prodhimit të prodhimit të papërpunuar, e cila bazohet në instalimin e ekstruderit të ri nga prodhuesi gjerman “Händle” dhe instalimin e presave të reja me dy koka nga kompania italiane “Bongioanni”, të cilat janë ndër më modernet në këtë fushë. Aplikimi i kësaj teknologjie moderne dhe shumë të kontrolluar ndikon drejtpërdrejt në cilësinë e produktit për nga karakteristikat fizike dhe mekanike, si dhe në pamjen estetike të tjegullave, gjë që plotëson kërkesat e tregut gjithnjë e më kërkues.

IMN Mladost Malla Pllana

Viti 2006 – është privatizuar fabrika IMN “7. JULLI” në Malla Pllanë, e cila deri atëhere ka punuar si ndërmarje shoqërore. Prej asaj dite fabrika punon me emrin IMN “MLADOST-TMP” sh.p.k. Menjëherë pas privatizimit, përkatësisht gjatë vitit 2006, është nisur me rindërtimin e fabrikës: në vitin 2007, është instaluar një linjë plotësisht automatike për grumbullimin dhe dekompozimin e produkteve, është instaluar një mulli tërësisht i ri për përpunim të imët nga prodhuesi i njohur gjerman “Händle”, është bërë rindërtimi i furrës dhe janë vendosur grupe të reja djegëse. Është instaluar sistemi për monitorimin e temperaturës dhe parametrave të tjerë në furrë dhe tharëse, 6 grupe ventilatorësh për tharësin, një kompresor me presion të lartë dhe është punuar një rrjet i ri i shpërndarjes së ajrit të kompresuar. Gjithashtu, është ndërtuar një sallë e re prodhimi për nevojat e vendosjes së pajisjeve për dekompozimin e produkteve.

IGM Mladost Malla Pllana

Viti 2008 – është bërë rindërtimi i linjës së formimit, është përpunuar presa në një sistem me dy dalje dhe është instaluar automatizimi i duhur për ngarkimin e produkteve të papërpunuara në vagonët e tharësit. Është shtuar numri i grupeve të ventilimit në tharëse dhe është automatizuar linja e plotë e formimit, ngarkimit të lëndëve të para dhe shkarkimit të mallrave të thata. Është montuar mulliri i ri për thërmimin dhe përpunimin e lëndës së parë me kapacitet më të madh, pastaj edhe një kompresor tjetër me presion të lartë dhe një transformator i ri prej 630 kW.

IGM Mladost Malla Pllana

Viti 2009-2010 – janë montuar pajisjet si në vijim: mulliri Bedeschi, ekstruderi Bedeschi, ventilatori i gazërave të tymit, sistemi i riqarkullimit të gazrave të tymit në furrë. Është kryer rikonstruksioni i përpunimit parësor. Të gjitha këto investime dhe ndërhyrje tekniko-teknologjike kanë mundësuar prodhimin e produkteve jashtëzakonisht cilësore me rritje të njëkohshme të kapacitetit, për shkak të cilës IMN MLADOST-MPT rradhitet ndër prodhuesit më të mëdhenj të produkteve të blloqeve në Serbi.

IGM Mladost Malla Pllana

Në vitin 2010 është hapur miniera e re e argjilës shumë cilësore, e cila mundëson aksesin e duhur në shfrytëzim me një rrugë të përshtatshme aksesi për transport të qetë. Është ndërtuar rezervuari i ri i naftës prej 1.000 m3 dhe është bërë asfaltimi i hapësirës prej 10.000 m3 për magazinimin e produkteve të gatshme; është ndërtuar godina e re administrative, janë rinovuar ambientet e shërbimeve teknike dhe restoranti për ushqimin e punëtorëve brenda sallës së prodhimit.

IGM Mladost Vllasotincë

Fabrika IGM "RAD" në Vllasotincë ka funksionuar si ndërmarrje shoqërore deri më datën 06.11.2006, kur është bërë privatizimi dhe që nga ajo ditë fabrika funksionon nën emrin IMN “MLADOST RAD” SHA.

Në periudhën para privatizimit, fabrika prodhonte mallra blloqesh (rreth 5.500.000 copë në vit) dhe tjegulla (rreth 2.000.000 copë), të cilat i vendoste kryesisht në tregun vendas.

2007 - fillojnë përgatitjet për rindërtimin e fabrikës, me synimin për të përmirësuar dhe modernizuar ndjeshëm prodhimin.

2008. godina - ka përfunduar rindërtimi

IGM Mladost Vllasotincë

2009 - fillimi i prodhimit sipas teknologjisë së re.

Me këtë rindërtim fabrika është bërë teknologjikisht moderne, e automatizuar dhe robotike, gjë që ishte kusht për prodhimin e materialeve ndërtimore në përputhje me kërkesat e tregut dhe nevojat e klientëve..

Projektet specifike investuese ishin: linjë prodhimi krejtësisht e re, mullinj të rinj për përpunim primar dhe sekondar nga prodhuesi “BONGIOANNI”, presa e gjeneratës së fundit nga prodhuesi “BEDESCHI”, robotë të gjeneratës së fundit nga prodhuesi japonez “FANUK”, procesi plotësisht i automatizuar i linjës së formimit të papërpunuar, stivimit të thatë të mallrave në vagona dhe linja për dekompozimin e produkteve të pjekura, tharëse tërësisht të rindërtuara dhe të modernizuara.

IGM Mladost Stallaq

Kompania „Vojvoda Prijezda“ në Stallaq operon që nga viti 1948, përkatësisht viti kur ka filluar zyrtarisht prodhimi i produkteve të tullave. Aktiviteti kryesor i kompanisë ishte prodhimi dhe shitja e materialeve ndërtimore (tullave dhe tjegullave prej argjile). Në periudhën nga viti 1948, kur kompania filloi punën, deri në vitin 2006, kur u regjistrua si Shoqëri Aksionare „Vojvoda Prijezda“ për prodhimin dhe shitjen e materialeve ndërtimore Stallaq, kanë ndodhur ndryshime organizative dhe statusore si në vijim: • Kompania ishte e pavarur deri në vitin 1953, ndërsa në vitin e përmendur u bë pjesë e kompanisë „Dushan Ristiq“ nga Krushevci, ku ka funksionuar si njësi punuese. • Në vitin 1973, kompania bëhet OTHPP „Stalaq“ në kuadër të OP-së „Dushan Ristiq“ nga Krushevci. • Në vitin 1989 kompania u nda nga OP „Dushan Ristiq“ nga Krushevci dhe që atëherë vepron nën emrin

IGM Mladost Stallaq

Shoqëria Aksionare „Vojvoda Prijezda“ Stallaq si person juridik i veçantë. • Në vitin 2002, me vendim të Gjykatës Ekonomike në Kraljevë, ndërsa me qëllim të harmonizimit të aktiviteteve të saj me Ligjin për Klasifikimin e Veprimtarive, Ndërmarrja operon me emrin Ndërmarrje shoqërore për prodhimin dhe shitjen e materialeve ndërtimore „Vojvoda Prijezda“ Stallaq. • Në vitin 2005, pas shitjes me ankand më datën 06.10.2005 Ndërmarrja ndryshon formën e saj të pronësisë dhe kalon në SH.A. „Vojvoda Prijezda“ me 70% të kapitalit të shitur. • Në vitin 2007, sipas Kërkesës për shitje të detyruar, Ndërmarrja „Mashinac“ sh.p.k. Kralevë blen edhe pjesën e mbetur prej 30% të kapitalit. Veprimtaria kryesore e shoqërisë është prodhimi dhe shitja e materialeve të ndërtimit, ndërsa shoqëria është e regjistruar për kryerjen e veprimtarive të tjera, të cilat janë të shënuara në regjistrin gjyqësor, si dhe për aktivitetet e tregtisë së jashtme që kryhen në kuadër të veprimtarisë së regjistruar të tregtisë me shumicë. Më datën 30.06.2017, Ndërmarrja „Vojvoda Prijezda“ nga falimentimi është blerë nga Ndërmarrja „Mladost“ Leskoc dhe deri më datën 31.12.2023 operon në mënyrë të pavarur me emrin „Mladost“ -

IGM Mladost Stallaq

„Vojvoda Prijezda“ Stallaq, për t'iu bashkangjitur Kompanisë “Mladost” sh.p.k Leskoc si Degë në Stallaq, sipas Vendimit për Bashkim nga data 01.01.2018. Rindërtimi i fabrikës ka nisur më datën 31.08.2017 në të gjitha pozicionet, ndërsa prodhimi ka nisur më datën 19.03.2018, ku gjatë tërë vitit kalendarik, si dhe vitit 2019, është punuar në investime dhe rritje të kapaciteteve prodhuese. Sot, në impiantin e prodhimit në Stallaq prodhohet një gamë e gjerë e blloqeve energjetike Mladost, termo blloqeve, si dhe blloqeve standarde. Me përdorimin e teknologjisë më moderne dhe njohurive të ekspertëve më të mirë të fushës, blloqet energjetike prej argjile Mladost mundësojnë efikasitetin energjetik të ndërtesave në të cilat janë instaluar. Janë një zgjidhje moderne dhe ekologjike që garanton qëndrueshmëri dhe jetëgjatësi, mikroklimë të shëndetshme hapësinore dhe shtëpi të sigurt për brezat e ardhshëm.

Në fabrikat tona përdoret argjilë jashtëzakonisht cilësore, e cila ishte objekt testimi nga ana e Institutit për testimin e materialeve nga Beogradi.

EKSTRAKT NGA PUNIMI SHKENCOR

“VLERËSIMI I CILËSISË SË LËNDËVE TË PARA TË TULLAVE NGA JUGU I SERBISË”

Dr. Zagorka Radojeviq, inxh. i dip., Milica Arsenoviq, Inxh. i dip. i teknologjisë, Millosh Vasiq, Inxh. i dip. i teknologjisë.

Në punim janë paraqitur rezultatet e studimit të cilësisë së tre lëndëve të para të tullave nga jugu i Serbisë: nga vendburimi afër Leskocit, nga vendburimi afër Vllasotincës dhe nga vendburimi afër Malla Pllanës. Studimet kanë përfshirë karakteristikat kimike, mineralogjike, granulometrike dhe qeramiko-teknologjike të mostrave reprezentative nga vendet e lartpërmendura. Gjithashtu, në punim është dhënë edhe vlerësimi i lëndëve të para nga aspekti i cilësisë së produkteve të tullave, efiçencës energjetike dhe parametrave ekologjikë.

HYRJE

Lëndët e para bazë për prodhimin e produkteve të tullave janë argjilat, alevrolitet, shistet argjilore, mergjelet etj. Kërkimet gjeologjike dhe testimet e lëndëve të para në Serbi kryhen në mënyrë unike. Këto kërkime kryhen sipas metodave dhe rregulloreve përgjithësisht të vlefshme, të cilat japin të dhëna të mjaftueshme për cilësinë dhe sasinë e lëndëve të para dhe në bazë të të cilave merret vendimi për shfrytëzimin. Nuk ekziston asnjë material ndërtimi që mund të zëvendësojë produktet e tullave për sa i përket forcës, porozitetit, aftësive izoluese, qëndrueshmërisë, sigurisë nga zjarri, rezistencës ndaj motit dhe korrozionit, qëndrueshmërisë së formës dhe mundësisë për realizimin e shumëllojshmërisë gjatë ndërtimit. Përveç vetive pozitive të përmendura të këtij materiali ndërtimor, prodhimi dhe përdorimi i produkteve të tullave nxitet edhe nga nevoja gjithnjë e më urgjente për ruajtjen e mjedisit, ndërsa bashkë me të edhe ruajtjen e kushteve të jetesës, punës dhe shëndetit të njerëzve. Jugu i Serbisë ka një prodhim të zhvilluar të asortimenteve të ndryshme të produkteve të tullave. Në impiantet e prodhimit të produkteve të tullave: “MLADOST” sh.p.k. – Leskoc, “MLADOST-RAD” sh.p.k. – Vllasotincë dhe “MLADOST-TMP” – Malla Pllanë, janë vënë në funksion linja moderne teknologjike shumë të automatizuara. Puna e tyre mbështetet në bazë të lëndës së parë vendore cilësore. Punimi vlerëson lëndët e para nga aspekti i cilësisë së produktit, efiçencës së energjisë dhe parametrave ekologjikë.

CILËSIA E PRODUKTEVE TË TULLAVE

Në bazë të rezultateve të studimeve të lëndëve të para të tullave nga jugu i Serbisë, mund të konstatohet se me prodhimin bashkëkohor mund të përftohen: asortimente të gjëra të produkteve të tullave (tjegulla, tulla dhe blloqe fasade, produkte tullash për mure të brendshme, elemente tavani, produkte të tullave poroze etj.

Produkte me veti të larta estetike me ngjyrë të kuqe intensive,Produkte pa lulëzim kripe dhe defekte gëlqereje,Produkte me karakteristika të larta mekanike (rezistencë në shtypje dhe përkulje),Produkte që sigurojnë rezistencë të mirë ndaj zjarrit dhe veti të shkëlqyera termike dhe akustike të objekteve.

Ngjyra e produkteve të tullave të pjekura varet kryesisht nga përbërja mineralogjike e lëndës së parë, temperatura dhe kushtet e pjekjes. Hekuri ka një ndikim dominues në ngjyrën e produkteve të tullave. Lëndët e para të tullave përmbajnë hekur kryesisht në formë mineralesh nga grupi hidroksid (getit, limonit). Gjatë procesit të pjekjes hidroksidi i hekurit shëndërrohet në hematit, i cili i jep trupit qeramik ngjyrë të kuqe. Nga rezultatet e studimeve mund të konstatohet se ngjyra e produkteve të pjekura është e kuqe intensive.

Përmbajtja e ulët ose mungesa e karbonateve tregon mungesën e efekteve të dëmshme të gëlqeres në produktet e pjekura.

Karakteristikat mekanike të produkteve të pjekura janë të larta.

EFIÇENCA ENERGJETIKE

Rezultatet e testimeve të karakteristikave keramiko-teknologjike tregojnë se temperaturat e kërkuara të pjekjes janë relativisht të ulëta, 830-9000C. Temperatura e ulët e pjekjes ul ndjeshëm konsumin specifik të energjisë në procesin e pjekjes dhe rrit efiçencën energjetike të procesit. Për krahasim, temperaturat që zakonisht nevojiten për pjekjen e produkteve ndërtimore në fabrikat e tullave në Sërbi është në intervalin 950-10500C. Plasticiteti I mire I mostrave të testuara mundëson prodhimin e materialeve ndëtimore me mure më të holla të produkteve, peshë më të vogël që redukton konsumin e lëndëve të para dhe konsumin e energjisë për njësi të formatit normal.

ASPEKTI EKOLOGJIK

Eliminimi i ndotjes së mjedisit janë prezente në proceset bashkëkohore të prodhimit. Prodhimi i materialeve ndërtimore lejon aplikimin e mbeturinave të materialeve. Me lëndët e para të testuara mundet të bëhet përzierja e mbeturinave të materialeve, me projektimin e përzierjeve optimale për lloje të caktuara të produkteve. Emetimet e gazrave në procesin e djegies vijnë nga karburanti dhe nga lëndët e para. Kështu lajmërohen HF, SO3, SO2, HCl, CO2 etj. Kjo çështje kërkon studime serioze të emetimeve të gazërave në përgjithsi dhe masat e nevojshme.

Megjithatë, në bazë të rezultateve të testimeve të përbërjes kimike të lëndëve të para nga jugu i Serbisë nuk ka kushte për një emetim të konsiderueshëm, sepse përmbajtja e përbërësve që lëshojnë gazra të dëmshme në procesin e pjekjes janë minimale ose nuk ka. Madje edhe përmbajtja e karbonateve në lëndët e para është e ulët, pra nuk ka pothuajse asnjë emetim të CO2 që vjen nga lënda e parë.

KONKLUZION

Lëndët e para të tullave nga jugu i Serbisë, të përfaqësuara nga mostrat e testuara, paraqesin një bazë të rëndësishme të lëndëve të para për prodhimin e asortimenteve të ndryshme të produkteve me karakteristika të larta estetike dhe fiziko-mekanike. Vetitë e lëndëve të para mundësojnë prodhim me efiçencë energjetike në impiantet bashkëkohore. Lëndët e para mund të konsiderohen cilësore edhe nga pikëpamja e kërkesave gjithnjë e më strikte mjedisore.